Διόνυσος, χάλκινο αγαλμάτιο, Ελληνιστική Περίοδος, 2ος αι. π.Χ.

Στο χωριό Χόχλια της Ευρυτανίας, το οποίο βρίσκεται 33 χλμ βόρεια του Καρπενησίου, στις Βορειανατολικές κλιτύες του Τυμφρηστού (Βελούχι), βρέθηκε τυχαία κατά την διάρκεια αγροτικών εργασιών εν έτει 1935, αγαλμάτιο του Θεού Διονύσου.

Πρόκειται για χάλκινο αγαλμάτιο, ύψους 48 εκ., που αναπαριστά τον Διόνυσο βαδίζοντα, αγένειο, κισσοστεφανωμένο, με βότρειες σταφυλών να κρέμονται από το στεφάνιο του στα αυτιά. Φέρει βραχύ χιτώνα και δερμα από ελάφι (νεβρίδα) δεμμένο στη μέση, ενώ στα πόδια φέρει ψηλές ενδρομίδες, μάλλον δερμάτινες, στερεωμένες με κορδόνια. Στο αριστερό του χέρι (που επισκευάστηκε ήδη στην αρχαιότητα) πρέπει να κρατούσε κάνθαρο ενώ στο δεξί, που έχει χαθεί, μάλλον έφερε τον θύρσο  (κλαδί νάρθηκα με φύλλα κισσού και αμπέλου και μία κουκουνάρα στην κορυφή). Οι πληροφορίες προέρχονται από τον Γενικό Οδηγό του Εθνικού Αρχαιολογικού Μουσείου, επιμελείας της αρχαιολόγου Σέμνης Καρούζου, του 1979.

Το αγαλματίδιο είναι εξαιρετικής κατασκευής, χρονολογείται στην ελληνιστική εποχή και είναι μια ελεύθερη απόδοση άλλου αγάλματος του Διονύσου που κατασκευάστηκε σε Εργαστήριο του Αργους κατά τον 5ο αιώνα π.Χ., το οποίο ίσως ανήκε στη Σχολή του Πολυκλείτου «διαφαίνεται εξάρτηση από Αργεία πρότυπα, και ίσως κάποια επιβίωση του Πολυκλείτειου κανόνα μετασχηματισμένου σε ένα πολύπλοκο ελληνιστικό σχήμα από έναν Αργείο χαλκοπλάστη». Για την προέλευσή του Ευρυτανικού Διονύσου, η αρχαιολόγος Σέμνη Καρούζου συμπεραίνει ότι η μακρά περίοδος της κυριαρχίας των Αιτωλών στους Δελφούς πρέπει να τους εξοικείωσε με τα αργολικά έργα που βρίσκονταν στο Πυθικό Ιερό και ότι αυτό το αντικείμενο τέχνης παραγγέλθηκε πιθανότατα για ένα Αιτωλικό Ιερό. Από εκεί πρέπει να αποσπάστηκε και να βρέθηκε στα ορεινά, ενδεχομένως ως προϊόν λεηλασίας.

Το χάλκινο αγαλμάτιο, σήμερα φυλάσσεται και εκτίθεται στο Αρχαιολογικό Μουσείο των Αθηνών, επί της οδού Πατησίων και πιο συγκεκριμένα στην στην αίθουσα 38, αριθμός προθήκης 44, αριθμ. Εκθέματος Χ 15209 . Αντίγραφο του θα βρούμε στο Κέντρο Ιστορίας και Πολιτισμού της Ευρυτανίας (Κ.Ι.Π.Ε.) , στο Καρπενήσι.